ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک بورس

منظور از ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک چیست؟ چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله از شرکت کارگزاری سرمایه و دانش انواع ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک را به شما معرفی کرده ایم.
ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک بورس
  0
 10215
امتیاز کاربران 0/0 از 5

ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک از اصطلاحات رایج در بازار سرمایه‌گذاری هستند و افرادی که در این بازار مشغول به فعالیت‌اند لازم است تا با تکنیک‌های مختلف و اصطلاحات مرسوم این بازار مانند انواع ریسک آشنا شوند. هر میزان سرمایه‌گذار به مباحث تخصصی بازار مالی تسلط داشته باشد به همان اندازه در تصمیم‌گیری‌های خود موفق عمل خواهد کرد. در این بخش، با دو ریسک مرسوم در بازار سهام آشنا خواهید شد. 

ریسک سیستماتیک، به نوعی ریسک گفته می‌شود که سرمایه‌گذار نمی‌تواند آن را کنترل یا حذف کند. به همین خاطر آن را ریسک غیرقابل حذف نیز می‌نامند. این ریسک یکی از مباحثی است که همیشه در بازار بورس وجود داشته و برخی از سرمایه‌گذاران از آن با لفظ ریسک بازار نیز یاد می‌کنند. در مقابل، ریسک غیرسیستماتیک قابل کنترل و حذف است. به همین خاطر آن را ریسک ‌شدنی و ریسک مشخص نیز می‌نامند. در ادامه همراه ما باشید تا با این اصطلاحات مهم بازار سهام به صورت تخصصی آشنا شوید.

آشنایی با ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک

آشنایی با ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک باعث آمادگی کامل شرکت‌های حاضر در بازار سهام و همین طور سرمایه‌گذاران در مواجه با پیش‌آمدهای مختلف خواهد شد. درواقع، در بازارهای مالی شاهد انواع ریسک هستیم که برخی از آن‌ها، آسیب رسان بوده و برخی دیگر قابل کنترل هستند.

هرچقدر با ریسک‌های موجود بیشتر آشنا شوید، بهتر می‌توانید آن‌ها را کنترل یا رفع کنید. بنابراین یادگیری این دو ریسک در رفع بسیاری از موانع مالی کارآمد خواهد بود. ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک نیز از مهم‌ترین ریسک‌های حاکم بر بازار مالی هستند که آشنایی با آن‌ها ضرورت دارد.

ریسک سیستماتیک چیست؟

ریسک سیستماتیک مربوط به تمام بازار است نه یک شرکت یا سهام به خصوص و بر کل بازار سهام تأثیر می‌گذارد. ضمن اینکه، سرمایه‌گذاران یا شرکت‌های بورسی در شکل‌گیری این ریسک یا حذف آن نقشی ندارند و این سیاست‌های کلان یک کشور است که باعث بروز این ریسک یا رفع آن می‌شود.

برای تشخیص اینکه سهام شما چقدر در برابر ریسک سیستماتیک آسیب‌پذیر است بایستی به بتای آن توجه کنید. به این ترتیب، اگر مقدار بتای سهام بالاتر از ۱ بود یعنی ریسک سیستماتیک آن زیاد است و اگر پایین‌تر از ۱ بود به معنای ریسک سیستماتیک کمتر است. بنابراین اگر قصد یک سرمایه‌گذاری با حداقل ریسک را دارید باید سهام‌هایی را انتخاب کنید که بتای آن‌ها زیر ۱ باشد.

عوامل تأثیرگذار در ریسک سیستماتیک

از عوامل تأثیرگذار در ریسک سیستماتیک می‌توان به تحریم، جنگ یا خطر وقوع آن، تورم و نوسانات ارز و... اشاره کرد. همه این عوامل باعث رکود بازار سرمایه‌گذاری شده و بر کل بازار تأثیر می‌گذارند. جالب است بدانید حتی صحبت‌های سیاست‌مداران نیز باعث شکل‌گیری ریسک سیستماتیک شده و بر ارزش سهام شرکت‌های حاضر در بورس تأثیر می‌گذارد و سهامداران یا شرکت‌های بازار نقشی در کنترل یا حذف آن ندارند. 

بنابراین در بازار مالی کشورهایی که تنش سیاسی و اقتصادی کم‌تری دارند شاهد یک بازار قدرتمند سرمایه‌گذاری هستیم و حتی بسیاری از کشورهای جهان به این بازارهای باثبات ورود کرده و مایل به سرمایه‌گذاری در آنجا هستند. در نتیجه این ریسک در شکست بازار یا موفقیت آن نقش بسزایی دارد.

نمونه ریسک سیستماتیک

یکی از ریسک‌های سیستماتیک رایج جدال و جنگ لفظی بین دو رئیس جمهور است. برای مثال، زمانی که رئیس جمهور ایران با مقامات امریکایی وارد جنگ لفظی و تهدیدی می‌شود، شاهد رکود بازار و افت ارزش سهام‌های مختلف هستیم. بسیاری از سرمایه‌گذاران در چنین مواقعی به سرعت سهام خود را به فروش گذاشته و از بازار سهام به بازار طلا، ماشین و مسکن ورود می‌کنند که خود این کار نیز پیامدهای منفی در پی خواهد داشت.

مفهوم ریسک غیرسیستماتیک

ریسک غیرسیستماتیک مختص صنایع و سهام شرکت‌های بازار است و تنها بر خود شرکت یا سهم تأثیر می‌گذارد. در واقع، این نوع ریسک به عملکرد و سیاست‌گذاری شرکت بستگی داشته و با اعمال راهکارهایی قابل کنترل و مدیریت است. ضمن اینکه، اگر سرمایه‌گذار در پرتفوی خود تنوع ایجاد کند آسیب‌های این مدل ریسک‌هایی ناچیز و قابل چشم‌پوشی خواهد شد.

عوامل تأثیرگذار در ریسک غیرسیستماتیک

از عوامل تأثیرگذار در ریسک غیرسیستماتیک می‌توان به اتخاذ یک تصمیم اشتباه از سوی مدیریت یا اعضای هیئت مدیره که منجر به اعتصاب کارکنان شرکت می‌شود یا حتی تصمیمات اشتباه خود سرمایه‌گذاران اشاره کرد. همچنین به روز نبودن شرکت نیز باعث فروش نرفتن خدمات و محصولات آن‌ها شده و این عدم فروش و کسب سرمایه باعث ریسک غیرسیستماتیک می‌شود که این ریسک همان طور که اشاره شد قابل کنترل و جبران است.

مقاله مرتبط : سایت کدال چیست؟

شرکت‌های بازار مالی برای کنترل این ریسک و حذف آن باید خدمات خود را به روزرسانی کرده و تصمیمات مهم و حتی جزئی را بعد از مشورت با افراد کاردان و مشاوران تخصصی لحاظ کنند. هر تصمیم عجولانه‌ای ممکن است باعث ضررهای مالی بزرگ شده که این شرایط باعث خروج بسیاری از سرمایه‌گذاران نیز خواهد شد. در مقابل، سرمایه‌گذار نیز برای کنترل این وضعیت باید در پرتفوی خود یک تنوع سهامی لحاظ کند. به این معنا که همه سرمایه خود را در یک شرکت به خصوص سرمایه‌گذاری نکند و آن را در چند صنعت و شرکت مختلف بورسی به گردش درآورد. با این کار، آسیب‌های ریسک غیرسیستماتیک به حداقل می‌رسد.

مقاله مرتبط : کاربرد فیبوناچی چیست؟

نمونه ریسک غیرسیستماتیک

زمانی که مدیر شرکت یک راهبرد و برنامه اشتباهی را در پیش می‌گیرد باعث افت درآمد و عملکرد شرکت شده و در نهایت، سایر رقبا از این شرکت سبقت می‌گیرند و باعث منفی شدن سهام آن می‌شوند. برای نمونه برخی از شرکت‌های فعال در بازار سهام، پرداخت دستمزد کارکنان خود را مرتب به تعویق می‌اندازند که این شیوه حسابرسی منجر به اعتراض و اعتصاب کارکنان شده و در صورت تکرار شاهد افت ارزش سهام آن شرکت و ریسک غیرسیستماتیک خواهیم بود.

تفاوت ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک

مهم‌ترین تفاوت ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک مربوط به کنترل آن و میزان خسارت‌های وارد شده است. ریسک غیرسیستماتیک، از طریق روش‌هایی مانند ایجاد سبد سرمایه‌گذاری و تنوع در آن، قابل کنترل است اما ریسک سیستماتیک از طریق این روش کنترل نمی‌شود و تنها راهکار کاهش آسیب‌های آن، مشارکت در اوراق سهام و دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری است.

ضمن اینکه، ضررهای مالی که توسط ریسک سیستماتیک وارد می‌شود سنگین بوده و حتی ممکن است تا سال‌های طولانی ادامه داشته باشد؛ درصورتی که ریسک غیرسیستماتیک با تغییر روش و راهکار به آسانی قابل جبران است و ظرف مدت کوتاه‌تری می توان آن را حل کرد.

اشتراک :
دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید
امتیاز:
captcha